Studium przypadku a opis przypadku – czym się różnią?
Czasami spotykamy się na szkoleniach, że trener mówi, to zapraszam Was do studium przypadku. Rozdaje karteczki z krótkim kilkuzdaniowym opisem pewnej sytuacji w organizacji czy też opisem spotkania w grupie zadaniowej. Po przeczytaniu przez uczestników omawia z nimi to co tam zostało napisane. Czy jest to studium przypadku, czy nie?
To zacznijmy od określenia. Co to jest studium przypadku, a czym jest opis przypadku?
Opis przypadku, zwany też metodą sytuacyjną (ang. case method) jest streszczeniem lub syntezą, opisującą rzeczywistą sytuację lub wydarzenia. Sam opis może dotyczyć osoby, grupy osób organizacji w określonej rzeczywistości wymagającej podjęcia decyzji, rozwiązania problemu czy podjęcia innych działań. Opis przypadku powstaje w oparciu o połączenie przeprowadzonych badań i analiz oraz zebranych danych wraz z narracją osoby opracowującej opis przypadku. Zawiera informacje natomiast nie zawiera uwag krytycznych czy rekomendacji. Opis przypadku jest kluczową częścią instrukcji do studium przypadku.
Studium przypadku (ang. case study) wymiennie nazywana jest też analizą przypadku (ang. case analysis) to metoda pracy z opisem przypadku w konkretnym celu np. edukacyjnym. Jej zastosowanie jest bardzo szerokie. Może dotyczyć kwestii związanych z fuzjami w organizacji, funkcjonowaniem procedur w organizacji, sytuacji w zespole zadaniowym, kłopotów na linii menedżer – pracownik, opisu ścieżki kariery w firmie. Studium przypadku (ang. case study) jest obecnie dosyć popularną metodą szkoleniową. Jej wartością szczególną jest to, że pozwala na zastosowanie konkretnych działań (jest techniką oddającą sytuację praktyczną). Główną zaletą studium przypadku jest jego praktyczny i realistyczny charakter.
Jeśli byśmy rozpatrywali odmiany studium przypadku, to mamy trzy rodzaje. W każdym z rodzajów wymienionych poniżej odnajdziemy zaakcentowany inny etap szerszego procesu analizy opisanej sytuacji:
- Studium przypadku może mieć charakter otwarty. Ten rodzaj zawiera opis problemu, a uczestnicy proponują różne rozwiązania oraz metody rozwiązania danej sytuacji.
- Drugi rodzaj ma charakter zamknięty. W tym rodzaju studium przypadku zawiera opis wraz z zastosowanym rozwiązaniem problemu czy podjętą decyzją. Uczestnicy analizują i oceniają zastosowane w opisie rozwiązania.
- Trzeciem rodzajem jest studium przypadku, którego celem jest diagnoza problemu. Zadaniem uczestników jest nazwanie i opisanie występującego w opisie problemu.
Nie zapominajmy też o metodzie sytuacji krytycznej (ang. critical incident). Jest to zbliżona metoda do metody przypadku. Polega na zapoznaniu się z opisem krytycznego zdarzenia w wersji wstępnej. Następnie na pozyskaniu i zebraniu dodatkowych informacji o tym zdarzeniu. Kolejno całość sytuacji zostaje poddana analizie. Z zasady uczestnicy proponują zastosowanie określonego rozwiązania prezentowanej sytuacji.
Dodam, iż mamy jeszcze przypadek (ang. case), czyli opisaną sytuację problemową dotyczącą osoby, grypy osób lub organizacji. Poddany analizie przypadek umiejscowiony jest w określonym czasie i opisanych warunkach fukcjonowania.
Jeszcze na koniec jedna uwaga metodyczna. Wszystkie opisane powyżej metody dotyczą rzeczywistych zdarzeń, sytuacji, które miały miejsca. Mogą oczywiście być one zanimizowane. Jest to o tyle ważne, że mogą opisywać trudne i problemowe sytuacje ważne dla danych osób czy organizacji. Jeśli natomiast wymyślamy opis sytuacji, jeśli stosujemy wymyślone studium przypadku, to tą metodę z fikcyjnym opisem nazwiemy po prestu historyjką (ang. case story). Takimi case story mogą dotyczyć kontaktów z Marsjanami, czy relacji w grupie budującej Atlantydę.
